انواع سیستم های اعلام حریق

سیستم­های کشف و اعلام حریق به سه دسته تقسیم می­شود:

• – سیستم اعلام حریق متعارف
• – سیستم اعلام حریق آدرس­پذیر
• – سیستم اعلام حریق آدرس­پذیر آنالوگ

سیستم اعلام حریق متعارف متعارف

سیستم کشف و اعلام حریق متعارف اگرچه تغییرات کمی در تکنولوژی آن بوجود آمده ولی طرح و قابلیت اطمینان به آن افزایش چشمگیری داشته است. این گونه سیستم ها صدهزار ساختمان های مختلف را طی سالیان بسیاری در سراسر جهان حفاظت نموده است. یک سیستم اعلام حریق متعارف اغلب انتخاب مناسبی برای استفاده در ساختمان های کوچک و مواردی است که محدودیت بودجه وجود دارد. در یک سیستم اعلام حریق متعارف معمولی مغز متفکر سیستم در پنل مرکز کنترل آن استقرار دارد، که سیگنال­ها را از دتکتورهای یا شستی­ها در هر منطقه حریق دریافت نموده و پس از پردازش آژیر اعلام حریق را برق­دار می­کند.

در این گونه سیستم ها به منظور تسهیل در تعیین نقطه حریق در ساختمان و کنترل آن، ساختمان مورد حفاظت به شماری منطقه حریق تقسیم می شود و دتکتورهای حریق متعارف معمولاً از طریق مدار اختصاصی هر منطقه به پنل مرکز کنترل حریق متصل می شود به گونه ای که هر مدار حفاظت یک منطقه هشدار حریق را پوشش می دهد. پنل مرکز کنترل معمولاً دارای تعداد مشخصی مدار می باشد. هر مدار درون یک منطقه هشدار حریق به چندین دتکتور یا شستی متصل است که دارای دو حالت عادی و غیرعادی است که حاکی از وضعیت ساکت و هشدار می باشد. وضعیت هر مدار درون منطقه حریق بر روی پنل کنترل هشدار حریق با نشان دهنده های دیداری مشخص می شود.

سیستم کشف و اعلام حریق آدرس پذیر

این گونه سیستم ها که در آن سیگنال های ارسالی از هر یک از دتکتورها، شستی ها یا دیگر تجهیزات به دستگاه های کنترل و نمایشگر به صورت انفرادی قابل شناسایی است، معمولاً دارای 1 تا 8 حلقه و گاهی تا 30 حلقه می باشد. در این نوع سیستم کابل­کشی به صورت حلقوی است، به گونه ای که دو رشته سیم از مرکز اعلام حریق به کلیه دتکتورها و شستی های مدار مربوط متصل شده و نهایتاً به کنترل پنل مرکزی باز می گردد و تشکیل یک حلقه یا لوپ را می دهد. هر حلقه بر حسب پروتکل مربوط ممکن است دارای چند صد وسیله شامل دتکتورها، شستی ها و ماژول های ورودی یا خروجی باشد.

در برخی پروتکل ها هر ترکیبی از دتکتورها و ماژول های ورودی و خروجی قابل استفاده بوده و در برخی دیگر پنجاه درصد از ظرفیت کانال به دتکتورها و پنجاه درصد دیگر به ماژول های ورودی/خروجی اختصاص دارد. هر مدار برحسب سازنده ممکن است از چند تا چند صد را کنترل و پاسخگویی کند. سیستم های بزرگ ممکن است دارای مدارهای چندگانه باشد.

هر تجهیز یا دستگاه بر روی مدار لوپ دارای آدرس اختصاصی خود است به گونه ای که پنل مرکزی از شرایط وسیله متصل به آن آگاهی می یابد.

دستگاه های ورودی

دستگاه های ورودی آدرس پذیر معمولی شامل موارد زیر است:

• – دتکتورهای دودی
• – دتکتورهای حرارتی (ثابت و نرخ افزایشی)
• – شستی اعلام حریق
• – پاسخ دهنده ها
• – تجهیزات اعلام حریق
• – اینترفیس ورودی

-کلیدها:

• کنترل فشار
• کنترل جریان
• جداکننده

دستگاه های خروجی

دستگاه های خروجی آدرس پذیر که به عنوان رله شناخته می شود شامل موارد زیر است:

1. – رله های سیستم اخطار یا زنگ
2. – رله های درب بازکن
3. – رله های فرعی (کنترل عملکرد) مانند موارد زیر:

• کلیدزنی هواکش ها
• باز کردن یا بستن درب ها
• فعال سازی سیستم های اطفاء حریق
• فعال سازی وسایل آگاهی از حریق
• کنترل آسانسورها و انتقال کابین به طبقه امن

برنامه ریزی

سیستم های آدرس پذیر دارای قابلیت برنامه ریزی تقریباً نامحدودی است. در این گونه سیستم ها می توان برنامه ریزی هایی همچون نوبت بندی تخلیه ساختمان های بلند، کنترل درب های مختلف، ایجاد تاخیر در فعال سازی، فرمان به انواع تجهیزات اطفاء حریق مانند شبکه بارنده خودکار، مانیتور ایستگاه های اعلام حریق و بسیاری موارد دیگر را نام برد.

شبکه سازی و مانیتورینگ

اصول شبکه سازی شامل اتصال چندین پنل حریق به یکدیگر است که برای تبادل اطلاعات صورت می گیرد. در این نوع شبکه ورودی یک پنل ممکن است خروجی پنل دیگر را فعال نماید یا در شبکه ممکن است مانیتور سیستم های بسیاری صورت پذیرد. شبکه سازی اغلب در مواردی استفاده می شود که یک سیستم به قدر کافی بزرگ نباشد یا چندین ساختمان جداگانه مطرح باشد.

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر آنالوگ

در یک سیستم اعلام حریق آدرس پذیر آنالوگ دتکتورها مجهز به آدرس اختصاصی خود بوده و به صورت حلقه ای کابل کشی می شود. این گونه سیستم ها بر حسب ظرفیت و نیاز طراحی ممکن است دارای یک یا چند مدار حلقوی باشد. پنل کنترل در این نوع سیستم با هر دتکتور تبادل اطلاعات دو طرفه داشته و گزارش سلامت، هشدار یا خطا و غیره از آن دریافت می کند. همچنین با توجه به این که هر دتکتور دارای آدرس اختصاصی است پنل کنترل می تواند محل دقیق دتکتورها را بر روی صفحه نمایشگر نشان بدهد، که طبعاً بدون این که منطقه بندی مورد نیاز باشد محل دقیق آتش سوزی مشخص می شود، هرچند منطقه بندی نیز برای سهولت کار ممکن است انجام شود.

دتکتورها آدرس پذیر آنالوگ دستگاه های هوشمندی است که می تواند موارد بسیاری را گزارش نماید. از جمله این گونه موارد وجود آلودگی درون دستگاه (گرد و خاک و غیره) است که وقتی به مقدار معینی رسید قبل از این که ایجاد مشکل نماید آن را گزارش می کند تا نسبت به نگهداری آن اقدام شود. دتکتورهای مزبور همچنین می تواند در زمانی که دود و حرارت به مقدار از قبل تعیین شده ای رسید، پیش هشدار بدهد و قبل از این که فرمان تخلیه داده شود با بررسی نسبت به وجود خطر اقدام پیشگیرانه شود.

زنگ یا آژیر اعلام حریق در این گونه سیستم ها ممکن است با استفاده از یک مدار اختصاصی یا با به کارگیری انواع آدرس پذیر آن مدار اعلام حریق قرار داده شود.

مقایسه سیستم های آدرس پذیر با سیستم های متعارف

سیستم های آدرس پذیر در مقایسه با سیستم های متعارف دارای تفاوت های زیر می باشد:

1. – پنل نشان دهنده محل وقوع حریق دارای یک صفحه LCD است که معمولاً بجای یک چراغ مشخص کننده منطقه حریق، محل نصب دتکتور را شناسایی و نشان می دهد.
2. – هر دتکتور یا شستی دارای آدرس اختصاصی است.
3. – دتکتورهای به صورت مدار حلقه ای کابل کشی می شود.
4. – منطقه بندی حریق برای سهولت در مکان یابی امکان پذیر است ولی اجباری نیست.
5. – وجود صفحه کلید بجای کلیدهای جداگانه
6. – وجود واسط های لازم برای ارتباط به سرویس های دیگر در ساختمان

ویژگی های مدار حلقه ای

• مدارهای حلقه ای در سیستم های آدرس پذیر در مقایسه با مدارهای شعاعی در سیستم های متعارف دارای امکانات اضافی زیر است:
• عملکرد دتکتورها به طور مداوم کنترل می شود.
• در صورت بازشدن مدار از یک طرف سیستم می تواند از طرف دیگر ارتباط برقرار نماید.
• داده ها دارای قابلیت انتقال می باشد که ممکن است برای کنترل خروجی های مانند سرویس های مکانیکی، از کارانداختن دستگاه ها و سرویس های ورودی همچون کلید شناورها، پمپ های آتشنشانی و غیره به کار رود.

امتیازات سیستم های آدرس پذیر

به طور کلی سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر در مقایسه با سیستم های متعارف از امتیازات زیر برخوردار است:

– سریع تر شدن زمان پاسخ: هر دستگاه دتکتور یا شستی منفرداً در پنل نمایشگر حریق ظاهر می شود.

– کاهش هزینه تاسیسات: کابل و نیروی کار

– انعطاف بیشتر: سهولت افزایش دستگاه های اضافی، اتصال پنل نمایشگر حریق به دیگر پنل ها، ایستگاه ها، پنل های میمیک و غیره، قابلیت منطقه بندی حریق در صورت لزوم.